W związku z tym, iż przeprowadzane procesy w obrębie badań społecznych nakierowane są na zrozumienie danych sytuacji należy wykorzystać specjalistyczne narzędzia umożliwiające wydobywanie informacji. Stąd też budując narzędzie należy skupić się na wyłapywaniu niepożądanych zajść takich jak np. niejasno sformułowane pytanie czy zastosowanie nieodpowiedniej skali.
Zagrożenia w procesie badawczym
Jeśli za narzędzie badawcze wybierze się kwestionariusz ankiety należy pamiętać o efekcie ankietera. Efekt ten polega na tym, iż ankietowany podaje takie odpowiedzi, aby w jak najlepszy sposób wypaść w oczach ankietera. Dodatkowo realizując badania społeczne należy zwracać uwagę na:
- rolę autorytetu;
- efekt społecznych oczekiwań – ankietowany udziela odpowiedzi, które są społecznie akceptowalne.
Autorytet stanowi zagrożenie dla badania w przypadku, gdy ankietowany traktuje zdanie eksperta jako nieomylne i przyjmuje je jako swoje, chociaż osobiście myśli inaczej.
Błędy pojawiające się w narzędziach
Do innego typu zagrożeń można zaliczyć te, które wynikają z niewłaściwej budowy kwestionariusza, czyli na przykład takie błędy jak:
- uogólnienia;
- fragmentaryczne ujęcie zagadnienia;
- nielogiczna budowa;
- zaufanie przypuszczeniom.
Budując kwestionariusz należy zwrócić uwagę na cel badania. Ważne jest, aby pytania odpowiadały i wspierały proces wydobywania danych, które pozwolą na zrealizowanie wyzwań.
Zrozumieć… to nie takie proste
Projektując badanie należy pamiętać, iż ma ono dostarczać możliwie największej ilości potrzebnych informacji z uwzględnieniem celu badania. Budując narzędzie badania społecznego można uzyskać informacje o charakterze ilościowym, jak i jakościowym. Każde z nich można wykorzystać w celu realizowanego celu badawczego.
- Badania o charakterze ilościowym dostarczają danych, które można zmierzyć np. dotyczą one częstotliwości zakupu danego towaru czy odwiedzin konkretnego miejsca.
- Badania o charakterze jakościowym skoncentrowane są na odnajdywaniu przyczyn zachodzenia danego zjawiska, co w konsekwencji pozwala na usprawnianie działań.
Rozumieć, aby móc działać
W procesach badawczych warto przeprowadzić zarazem badania o charakterze ilościowym, jak i jakościowym. Pozwoli to na całościowe ujęcie badanego zjawiska. Badania społeczne mają dostarczać informacji umożliwiających działanie, które będzie charakteryzować się efektywnością na różnych obszarach prowadzonej działalności.
